در زندگی وقتی به گروهی از افراد گفته می شود که حق الناس را رعایت نمی کنید، زود قیافه حق به جانب را می گیرند و می گویند که ما چه کرده ایم، مگر آدم کشته ایم؟ مگر از دیوار کسی بالا رفته و دزدی کرده ایم؟ یکی نیست به این گونه افراد تفهیم کند که حق مردم، فقط آدم کشی و دزدی نیست.
حق الناس حقوقی است که افراد در مقابل سایر افراد جامعه بر گردن دارند، مانند عذرخواهی و جلب رضایت در قبال اشتباهات و زیانهایی که به آنها رسانده و همچنین حسن ظن به ایشان که باید رعایت شود.
با این اوصاف و تعریف مگر سیگار کشیدن در جمع، که موجبات آزار دیگران را فراهم می سازد حق الناس نیست؟ مگر اسراف و تبذیر حق الناس نیست؟ مگر عبور از چراغ قرمز که ایجاد بی نظمی در جامعه می کند حق الناس نیست؟ مگر پارک کردن خودرو در پیاده رو که سبب جلوگیری از عبور و مرور آسان عابرین پیاده می شود حق الناس نیست و هزاران مورد دیگر که متأسفانه برخی از ماها رعایت نمی کنیم و حق مردم بر گردن ما می ماند.
روایتی از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نقل شده که می فرمایند: جَعَلَ اللهُ سُبحانَهُ حُقُوقَ عِبادِهِ مُقَدَّمَهً لِحُقُوقه(۱)؛ خداوند متعال رعایت حقوق بندگانش را مقدمه ای برای رعایت حقوق خویش قرار داده است.
انسان خردمند باید قبل از رعایت حقوق خداوند متعال به فکر رعایت حقوق سایرین در جامعه باشد، طیف شهداء به حقوق مردم تاکید داشته اند و آن را رعایت می کردند، یکی از این شهداء، شهید بزرگوار محمود کاوه است، که قصد داریم به یک خاطره از این شهید که در مجموعه یادگاران کتاب شهید کاوه نقل شده را بیان کنیم:
با محمود، کمک بابا پسته شکنی می کردیم. یادم هست محمود مدام یادآوری می کرد: نکنه از این پسته ها بخوری! اگه صاحبش راضی نباشه، جواب دادنش توی اون دنیا خیلی سخته.
اگر پسته ای از زیر چکش در می رفت و این طرف و آن طرف می افتاد، تا پیداش نمی کرد و نمی ریخت روی بقیه پسته ها، خاطرش جمع نمی شد.
موقع حساب کتاب که می شد، صاحب پسته ها پول کمتری به ما می داد؛ محمود هم مثل من دل خوشی از او نداشت ولی هر بار، ازش رضایت می گرفت و می گفت: آقا راضی باشین اگه کم و زیادی شده(۲).
[divide icon=”square” width=”medium” color=”#”]
پی نوشت ها:
۱) الحیاه، جلد ۱، صفحه ۶۶۳.
۲) مجکوعه یادگاران ۶، کتاب کاوه.
ثبت دیدگاه