حضرت زینب (سلام الله علیها) به خاطر نقش پر رنگی که در ماجرای کربلا داشت ، شخصیتی مورد احترام در میان مسلمی به خصوص شیعیان هست ، این بانوی ایثار گر با کنیه ی ام المصائب که توسط جد بزرگوارش پیامبر عظیم الشان اسلام نهاده شد مشهور است و ماجراهای سوزناکی در رویداد کربلا و پس از آن دارد ، این بانو یار و یاور امام حسین (علیه السلام) و پرستار بیماران و کودکان بوده است ، خطبه این شیرزن کربلا در مصائب شام نیز زبان زد خاص و عام است ، در این نوشته به صورت خلاصه قصد داریم تا به علت نام گذاری کنیه ” ام المصائب” بپردازیم.
بر اساس روایات متعدد ، نام‌گذاری حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) ، توسط جدش پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) صورت گرفت ، گفته شده است که جبرییل از سوی خداوند این نام را به پیامبر (صلی الله علیه و آله) رسانده است(۱).
هنگامی که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) قنداقه وی را طلبید، او را بوسید و فرمود : به حاضران و غایبان امّتم وصیت می‌کنم که حرمت این دختر را پاس بدارند ، همانا وی مانند خدیجه کبری (سلام الله علیها) است(۲).
حضرت زینب (سلام الله علیها) از زمان که پا در این دنیا فانی گذاشت با مصیبت های مختلفی مواجه شد ، رحلت سوزناک پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) و پس از چند روز شهادت سخت و درناک مادر بزرگوارش حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بوده است .
اما این پایان مصیبتهای حضرت زینب نبود بلکه پس از آن ماجرای ضربت خوردن امیر المومنین در ماه مبارک رمضان و پرستاری از امیر المومنین نیز بر عهده زینت پدر بوده است ، شهادت درناک حضرت علی (علیه السلام) نیز از مصائبی بود که زینب کبری (سلام الله علیها) آن را چشید ، شهادت امام حسن مجتبی (علیه السلام) نیز از جمله مصیبتهای حضرت زینب بوده است.
یکی از مصائب بزرگ و غم عظمای زینب (سلام الله علیها) آغاز شده و ماجرای کربلا روی داد ، او مادری پر مهر و عطوفت برای فرزندان ، انیس و مونس امام حسین (علیه السلام) ، نگهبان امام سجاد (علیه السلام) بوده است ، او علاوه بر تقدیم برادران و عشیره خود دو فرزند خود را نیز در کربلا از دست داد ، این نیز پایان مصیبت زینب (سلام الله علیها) نبود ، ماجرای غارت خیام ، مرور جنازه مبارک مبارک امام حسین (علیه السلام) و ۷۲ یار و یاورش در کربلا ، مصیب تهای دور و دراز ، اسارت در کوفه و شام نیز از مصائب این شیر زن کربلا هست.
زینب (سلام الله علیها) در ان ماجرا با طئنه های دشمنان نیز برخورد کرد ، صبر زینب در این مصیبت ها حائز اهمیت است ، اما در مقابل این همه طئنه ایشان فرمودندجز زیبایی ندیدم ؛ ما رایت الا جمیلا.
اینک با بیان این مصائب ، آیا روا نیست که جرئیل و پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر او گریه کند و کنیه اش را “ام المصائب” بنامد.
روایت شده است که پس از ولادت حضرت زینب (سلام الله علیها) ، حسین (علیه السلام) که در آن هنگام کودک سه چهار ساله بود ، به محضر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمد و عرض کرد : خداوند به من خواهرى عطا کرده است.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) با شنیدن این سخن ، منقلب و اندوهگین شد و اشک از دیده فرو ریخت ، حسین (علیه السلام) پرسید: براى چه اندوهگین و گریان شدى؟
پیامبر (ص) فرمود: اى نور چشمم ، راز آن به زودى برایت آشکار شود.
تا اینکه روزى جبرئیل نزد رسول خدا (ص) آمد ، در حالى که گریه مى کرد ، رسول خدا (ص) از علت گریه او پرسید.
جبرئیل عرض کرد: این دختر (زینب) از آغاز زندگى تا پایان عمر همواره با بلا و رنج و اندوه دست به گریبان خواهد بود ؛ گاهى به درد مصیبت فراق تو مبتلا شود ، زمانى دستخوش ماتم مادرش و سپس ماتم مصیبت جانسوز برادرش امام حسن (علیه السلام) گردد و از این مصایب دردناک تر و افزون تر اینکه به مصایب جانسوز کربلا گرفتار شود ، به طورى که قامتش خمیده شود و موى سرش سفید گردد.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) گریان شد و صورت پر اشکش را بر صورت زینب (سلام الله علیها) نهاد و گریه سختى کرد، زهرا (سلام الله علیها) از علت آن پرسید ، پیامبر (صلی الله علیه و آله) بخشى از بلاها و مصایبى را که بر زینب (سلام الله علیها) وارد مى شود ، براى زهرا (سلام الله علیها) بیان کرد.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) پرسید: اى پدر! پاداش کسى که بر مصایب دخترم زینب (سلام الله علیها) گریه کند چیست؟
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: پاداش او همچون پاداش کسى است که براى مصایب حسن و حسین (علیه السلام) گریه مى کند(۳).
پی نوشت:
۱. امین ، اعیان الشیعه ، ج۷ ، ص۱۳۷.
۲. سید نورالدین جزائری ، الخصائصه الزینبیه ، ص۴۴.
۳. ناسخ التواریخ زینب (س) ، ص ۴۷.
ثبت دیدگاه