چون خالق جهان هستی دارای تدبیر هست هیچ فعلی در دنیا بدون حکمت نیست ، مرد و زن مسلمان برای انجام هر عملی به دنبال یافتن حکمت های آن است ، مثل اینکه چه حکمتی در عبادات وجود دارد ، که خداوند دارای تدبیر یک ماه روزه داری را بر مرد و زن مسلمان دارای شرایط واجب کرده است.
در بیان حکمت های روزه داری به روایات وارده از پیامبر گرامی اسلام (ص) و ائمه معصومین (ع) تمسک می جوییم.
۱- بریدن از شهوات
بهترین مخلوق خداوند تبارک و تعالی بر روی زمین حضرت ختمی مرتبت حضرت محمد مصطفی (ص) می فرمایند : علَیکُم بِالصَّومِ؛ فإنّهُ مَحسَمَهٌ للعُرُوقِ و مَذهَبَهٌ للأشَرِ (۱) ؛ بر شما باد روزه گرفتن که آن رگها را مى بُرد [شهوت را کم مى کند] و سرمستى را مى بَرد.
یکی از مواردی که انسان را به سراشیبی سکوت می کشاند نفس سرکش آدمی است ، اگر بخواهیم از مخلوق بریده شده و به خدای خود برسیم ، روزه داری با فضیلت ترین عمل هست ، بسیاری از انسانها در روی زمین مبتلا به شهوات هستند ، تفاوتی نیست که این شهوت چیست ، برخی مبتلا به شهوت ثروت هستند ، برخی مبتلا به شهوت جنسی و هزاران شهوت دیگر.
خداوند باتدبیر انسان را به روزه داری دعوت کرده تا کمی در این ماه با تامل در رفتار و کردار خود از این نفس سرکش دوری جسته و به اطاعت معبود خود بپردازد.
۲- دوری از آتش دوزخ
آدمی از زمانیکه پای در وادی دنیا نهاده هست، با تدبیری که خالق متعال در امور نموده است، دنیا را محلی برای امتحان و ابتلی قرار داده است، هرکس در این آزمون زندگی چندین ساله خود رفوزه شود ، به وعده الهی که همان آتش دوزخ است ، مبتلی خواهد شد ، حال در روایتی که از نبی مکرم اسلام (ص) وارد است می فرمایند : الصَّومُ یَدُقُّ المَصیرَ، و یُذِیلُ اللَّحمَ، و یُبَعِّدُ مِن حَرِّ السَّعیرِ (۲)؛ روزه، روده را باریک مى کند، گوشت را مى ریزد و از گرماى سوزان دوزخ دور مى گرداند.
۳- آزمون اخلاص
واژه اخلاص، مصدر باب افعال از ریشه خلوص و خلاص به معنای پاک شدن و سالم گشتن از آمیختگی است(۳)، در اصطلاح فقهی هر عملی که در آن قصد قربت باشد را عمل دارای اخلاص می گویند ، حکمت دیگری که در روایات مختلف از ائمه معصومین (ع) در باب روزه داری وارد شده است ، محک اخلاص است ، اینکه انسان به خاطر امتثال امر معبود خویش از اذان صبح تا اذان مغرب را امساک کند.
امام علی (ع) می فرمایند : الصِّیامَ ابتِلاءً لإخلاصِ الخَلقِ (۴)؛ [خداوند] روزه را براى آزمودن اخلاص بندگان ، واجب کرد.
پی نوشت ها :
۱- میزان الحکمه، ج ۶، حدیث ۱۱۰۶۸.
۲- کنز العمّال، حدیث ۲۳۶۲۰.
۳- لسان العرب، ج۳، ص۱۷۳، واژه “خلص”.
۴- نهج البلاغه، حکمت۲۵۲٫
ثبت دیدگاه