مسلمانان با هم دیگر مهربان ورئوف اند، در غم ها و شادی های هم شریک اند، در تعامل با دیگران بسیار خوش رفتار هستند و با گشاده رویی برخورد می کنند، این رفتار همان توصیه خداوند متعال به پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) می باشد که فرمود: «مُحَمَّدٌ رَسوُلُ اللهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ اَشِدّاءُ عَلَی الْکُفّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ…»(۱).
پیامبر اسلام رحمه اللعالمین بود، با مردم بسیار خوش رفتاری می نمود، مردم را به مماشات با همسایگان توصیه می نمود حتی کسانیکه حقوق شهروندی را رعایت نمی کردند، آنحضرت رعایت حقوق همه مردم را مقدم می دانست و تاکید می کرد که حتی با غیر مسلمین رفتاری نیکو داشته باشند و امنیت جانی و مالی آنان را تأمین کنند، کسانیکه غیر مسلمین را آزار می دادند، آنان را دشمن خود تلقی می کرد(۲).
با دشمنان تعامل مهربانانه داشت در قرآن کریم می‌خوانیم هنگامی که، خداوند حضرت موسی (علیه السلام) و هارون (علیه السلام) را به سوی فرعون می‌فرستد، سفارش می‌کند: «… با او به نرمی و ملایمت سخن بگویید، شاید اندرز گیرد، یا بترسد»(۳).
اما در برخی مواقع پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) مدارا و خوش خلقی را کنار می گذاشت و با شدت برخورد می نمود، برخورد شدید و سرسخت پیامبر زمانی بود که افرادی با جرم و جنایت -که با اسلام سازگار نبود- اقدام به هنجار شکنی می نمودند، پیامبر (صلی الله علیه و آله) در مسئولیت‌های اجتماعی، و در دفاع از کیان دین و ارزش‌های اسلامی بسیار سرسختانه برخورد می کرد.
نمونه بارز این رفتار سرسخت زمانی بود که گروهی قصد داشتند با بنا کردن مسجدی در برابر مسجد قبا، پایگاهی برای خود تأسیس نمایند؛ تا در صفوف مؤمنان تفرقه ایجاد کنند؛ علیه خدا و رسولش دشمنى کنند، پیامبر به شدت برخورد کرده و دستور به تخریب آن را داد (۴).
بنابراین هر رفتاری حد و مرزی دارد و نمی شود گفت که باید حکومت در برابر هنجارشکنی ها رأفت اسلامی را به کار ببرد و با کسانی که مسئولیت های اجتماعی و اخلاقی خود را زیر پا می گذارند با مماشات رفتار نماید، اگر فرد یا گروهی در جامعه اقدام به انحطاط صفوف مسلمین می کنند باید سرسختانه با آنها برخورد شود و اجازه نداد اساس دین و امنیت اجتماعی مؤمنان مورد تعرض مخالفان و هنجار شکنان قرار گیرد.
[divide icon=”square” width=”medium” color=”#”]
پی نوشتها:
۱. محمّد (صلی الله علیه و آله) فرستاده خدا است و کسانى که با او هستند در برابر کفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربان‌اند؛ فتح، آیه ۲۹.
۲. «مَنْ ظَلَمَ مُعاهِداً کُنْتُ خَصْمَه» ؛ هر کسی بر فردی ذمی ظلم کند، با من دشمنی کرده است؛ تحف العقول عن آل الرسول (ص)، صفحه ۲۷۲.
۳. «فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَیناً لَعَلَّهُ یتَذَکَّرُ أَوْ یخْشی»؛ طه، آیه ۴۴.
۴. «… وَ الَّذینَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ کُفْراً وَ تَفْریقاً بَیْنَ الْمُؤْمِنینَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْل…»؛ توبه،آیه ۱۰۷.
ثبت دیدگاه