این سخنرانی در مسجد جامع روستای آهق در مجلس ترحیم ایراد شده است.
اعوذبالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین ، رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَیَسِّرْ لِی أَمْرِی وَاحْلُلْ عُقْدَهً مِّن لِّسَانِی یَفْقَهُوا قَوْلِی ، ثم الصّلاه و السّلام علی سیّدنا و نبیّنا ابیالقاسم المصطفی محمّد (ص) و علی اهل بیته الطّیبین الطّاهرین المعصومین المکرمین سیّما بقیّهالله فی الأرضین.
اگر اینسان حکیم اولسا ، اسیر روزگار اولماز
بو بئش گون عمره خاطیر ، نفس شومه دستیار اولماز
سلیمانلار گئدیبلر دست خالی قبره دونیادان
نقدیر اولسا اینسانین جلالی ، پایدار اولماز
شکوه و فر جاویدان ، فقط مخصوص سبحان دیر
اجل حکمی گلنده ، هئچ کسه راه فرار اولماز
بو سؤزلر منتسب دیر مکتب شاه ولایتدن
بویوردو ثروت و مکنت دلیل افتخار اولماز
بشرده اولسا حریت ، اؤزون دونیایه سیندیرماز
شرافتمند اولان اینسان ، قالار آج روشوه خوار اولماز(۱)
گاهی انسان از دنیا می رود بدون اینکه کاری بکند تا گناهانش بخشیده شود ، یه وقتی از خواب غفلت بیدار می شود ، می بیند سرش خورد به سنگ لحد ، چه بسا می گوید آنکه از دنیا رفته من بودم ، اینجا دیگر راهی برای جبران گناهان نیست ، چون بازگشتی در کار نیست ، اما گاهی انسان گنه کار در دنیا که عمرش باقی است از خواب غفلت بیدار می شود ، چه بسا بهترین فرصت است برای بخشاندن گناهانش ، مطلبی را که امروز می خواهم خدمت شما بزرگواران در این فضای نورانی مطرح نمایم همین سوال شما حضرات است که می پرسید ، بنده گناه را می شناسم و به مصادیق آن آگاه هست ، برای جبران این گناهانم چه کار باید بکنم ، من می خواهم گناهانم همانند برگ ریزان فصل پاییز بریزد و از بین برود ، تکلیف من چیست؟
یکی این بحث را مطرح خواهم کرد واگر فرصتی در این جلسه برای ما باقی بماند ، در رابطه با بحث اینکه چگونه بدانیم که گناهانم بخشوده شده هست به ضمیمه بحث را تقدیم خواهم کرد.
ابتدا جهت منور شدن قلوب مسلمین به انوار اهل بیت (ع) صلواتی را قرائت بفرمایید . ( صلوات حضار)
برای تقدیم این بحث بنده از آیات قرآن و روایات مباحثی را بیان خواهم کرد ، از آنچه که بنده جستجو کردم به اولین و مهمترین نکته ای که برای راههای پاک شدن از گناهان یافته ام توبه و استغفار است.
۱- توبه و استغفار
توبه باید همراه با پشیمانی از گناهان گذشته باشد ، روایتی (۲) از امیرالمومنین علی (ع) نقل است که شخصی در محضر این امام بزرگوار گفت : استغفرلله ربی اتوب و الیه.
امام واکنش نشان داد و فرمود : مادرت به عزایت بنشیند آیا فهمیدی چه گفتی ، آیا می دانی استغفار چیست.
امیر المومنین (ع) ادامه دادند که استغفار ۷ شرط دارد ، که بنده در این باره یک جلسه صحبت کردم و به خاطر ضیق وقت نمی خواهم مجددا این بحث را مطرح نمایم ، لذا لازم می دانم به چند نمونه از آن اشاره کنم ، حضرت فرمودند : ۷ شرط لازم است تا بگویی ” استغفر الله ربی و اتوب الیه” که بنده آن را ارکان نام گذاری می کنم.
به طور کلی ارکانی برای توبه نیاز است و این ارکان عبارتند از :
۱-۱- ترک گناه : باید استغفار کردن انسان همراه با ترک گناه باشد ، انسان نباید بدون ترک گناه استغفار را بگوید.
۲-۱- ندامت : استغفار انسان از ترک گناه نیز همراه با پشیمانی و ندامت باشد که به خیر این مورد نیز استغفار انسان کار ساز نیست و فایده ای ندارد.
۳-۱- تصمیم بر ترک گناه : علاوه بر ترک گناه باید تصمیم بر عدم انجام گناه را نیز داشته باشد.
۴-۱- جبران گذشته : در استغفار باید جبران مافات شود به طور مثال اگر در این مدت نمازی از او ضایع شده آن را بخواند یا خدای ناکرده روزه در ذمه او است آن را نیز انجام دهد ، حال سوال اینجاست که من مقدار مافات را نمی دانم تکلیف چیست ؟ اینجاست که دین اسلام می گوید هر اندازه را که احتمال می دهی انجام بده که امید است مورد قبول خداوند تبارک و تعالی باشد.
بنده این چهار مورد را از هفت مورد بیان کردم اینک می توانی بگویی “استغفر الله ربی و اتوب الیه” ، و وعده الهی که همانا بخشش از گناهان است تحقق خواهد یافت.
هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَهَ عَنْ عِبَادِهِ وَ یَعْفُواْ عَنِ السَّیَّاتِ وَ یَعْلَمُ مَا تَفْعَلُون (۳) ؛ همانا پروردگار توبه بندگانش را می پذیرد و سیئات (گناهان) را می بخشد.
پیامبر اسلام (ص) در مسجد نشسته بود ، جوانی آمد ؛ یا رسول الله (ص) جوانی را دیدم که همانند ابر بهاران اشک می ریخت ؛ پیامبر فرمود پیش من بیاورید ؛ آوردند ، جوان چه شده ؛ فرمود : من گناهی کردم ؛ پیامبر (ص) گفت : با توبه و استغفار می توانی گناهت را پاک کنی ؛ گفت : گناه من خیلی بزذگ است ، پیامبر (ص) گفت : آیا گناه تو بیشتر است یا دریاها ؛ گفت : گناه من ؛ پیامبر (ص) فرمود : گناه تو بیشتر است یا جنگل ها ؛ گفت : گناه من ؛ گناه تو بیشتر است یا رحمت و مغفرت خدا ؛ جوان ساکت شد ، پیامبر (ص) فرمود : بگو ببینم گناهت چیست؟
انسان حق ندارد گناهانش را در نزد کسی بگوید اول اینکه تبلیغ می شود و دیگر اینکه آبروی انسان در معرض خطر قرار می گیرد ، خدا ستار العیوب است ؛ دو جا می شه به گناهان اقرار کرد ، یکی اینکه انسان در پیش امام معصوم و یا پیامبر (ص) باشد و دیگری اینکه در خلوت خود به گونه ای که کسی نشنود و متوجه نشود اقرار کند.
جوان گفت : من کفن دزدم ، روزی یکی از دختران انصار رحلت کرد ، رفتم و قبر را گشودم و کفن را برداشتم و بازگشتم ، شیطان بر من غالب شد و کاری را کردم که نباید انجام می دادم.
پیامبر (ص) عصبانی شد و فرمود : از من دور شو مبادا به خاطر گناه تو عذاب دامان مرا بگیرد.
جوان رفت و در بیابانی ماند وخار بیابان خورد و از خدا خواست اگر گناه مرا می بخشی به نوعی به من برسان ، اما اگر نمی بخشی مرا بمیران ؛ آیه ای بر پیامب (ص) نازل شد این آیه در سوره آل عمران است.
وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُواْ فَاحِشَهً أَوْ ظَلَمُواْ أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُواْ اللّهَ فَاسْتَغْفَرُواْ لِذُنُوبِهِمْ وَمَن یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ وَلَمْ یُصِرُّواْ عَلَى مَا فَعَلُواْ وَهُمْ یَعْلَمُونَ (۴) ؛ آنان که کار زشتی کردند و بر خود ستم کردن ، خدا رایاد کنند و برای گناهانی که انجام دادند از خدا طلب بخشش کنند ، چه کسی بجز خداوند متعال گناهان آنان را می بخشد ، به کاری که مرتکب شدند و می دانند گناه است اصرار بر انجام آن کار نمی کنند.
۲- کار نیک و پسندیده انجام دادن
یکی دیگر از کارهایی که انسان می تواند با انجام آن گناهان خود را از بین ببرد ، انجام کار نیک است ، وعده خدا در قرآن است که می فرماید : إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئات (۵) ؛ همانا با انجام کار نیک ، (سیئات) گناهان انسان از بین می رود ؛ حال شما سوال داری این کار نیک چیست ، حاج آقا به چند تا از مصادیق کار نیک اشاره کن ؛ به طور خلاصه به چند نمونه از هزاران نمونه قرآنی برای کارنیک اشاره می کنم:
۱-۲- قرض الحسنه
إِن تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا یُضَاعِفْهُ لَکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ وَاللَّهُ شَکُورٌ حَلِیمٌ (۶) ؛ اگر قرضی به کسی بدهید و آن همقرض الحسنه (بدر راه خدا) خداوند به مال و مکنت شما اضافه می کند علاوه برآن گناهان شما را هم می بخشد.
۲-۲- صلوات فرستادن بر پیامبر (ص)
از امام رضا (ع) نقل شده که فرمودند : هر کس نمی تواند کاری کند که گناهانش بخشیده شود ، بر پیامبر (ص) صلوات بفرستد (صلوات حضار) تا گناهانش از بین برود.
۳-۲- خوش اخلاقی
یکی دیگر از راههای انجام کار نیک و یا در اصل کاری که می شود با آن گناهان را از بین برد ، خوض اخلاقی است ، خوش اخلاقی خیلی مهم است ، بنده بارها در رابطه با این موضوع خدمتتان صحبت کردم ، روایتی هست از امام صادق (ع) که (این بزرگوار) دریایی از علم و معرفت است ، یک الگوی بسیار بزرگوار که متاسفانه ما مسلمانها به خصوص ما شیعیان از آن غافل هستیم ؛ فرمودند : خوش اخلاقی و خوش خلقی گناهان را بز بین می برد و ایشان تشبیه کردند که همانگونه که نور خورشید یخ را آب می کند ، همانطور گناهان انسان از بین می رود.
۳- پرهیز از گناهان کبیره
یکی دیگر از کارهایی که می شود با انجام آن گناهان انسان بخشیده شود و به قولی دیگر ، سوالی که در اول عرایضم مطرح کردم ، راهی برای پاک شدن از گناه برای انسان باشد ، پرهیز از گناهان کبیره و بزرگ است ، خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید : إِن تَجْتَنِبُواْ کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَنُدْخِلْکُم مُّدْخَلاً کَرِیمًا (۷) ؛ ای انسان ، ای بنده من ، ای مسلمان و ای مومن اگر گناهان بزرگ را انجام ندهی ، من خدا گناهان کوچک شما را می پوشانم (همان ستارالعیوب بودن خدا) و شما را در جایگاه خوب (بهشت) وارد می کنم.
۴- نماز جماعت
یکی دیگر از مصادیق بخشش گناهان شرکت در نماز جماعت است ، شخصی آمد پیش رسول گرامی اسلام محمد (صلوات حضار) مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم ، یا رسول الله (ص) من خلافی کرده ام ، گناهکارم چه کنم؟ حضرت به این مضمون فرمودند : مگر در نماز شرکت نکرد ، گفت : شرکت کردم ، پیامبر (ص) گفتند : چون در نماز شرکت کردی خداوند گناه شما را می بخشد.
۵- مشارکت در ساخت مسجد
پنجمین و آخرین موردی را که می خواهم خدمت شما عرض کنم برای بخشیده شدن گناهان مشارکت در کار مسجد سازی است ، البته مصادیق فراوان است اما بنده مهمترین آنها را به خاطر کمی فرصت خدمتتان عرض کردم.
الحمدلله امروز افراد خیری در همین روستا می خواهند مسجدی را آماده کنند ، شاید اساسی ترین نیاز برای ساخت مسجد پول باشد ، اما همه که نمی توانند در ساخت مسجد پول بدهند یا اصلا پول ندارند اینها چه کنند ، مشارکت در ساخت مسجد فقط با پول نیست ، کمک در کارهای عمرانی مسجد کمتر از ساخت مسجد نیست ؛ بیایند دست به هم بدهند ، ثبت نام کنند و در مسجد خدمت کنند ، یه وقتی بنده شنیدم می گفتند برای خادم شدن در حرم امام رضا (ع) پنج هزار نفر توی نوبت هستند ، یعنی نام نویسی کردند تا بیایند و در آنجا به عنوان خادم خدمت کنند ، جالب اینجاست که بسیاری از این افراد دارای مدارک تحصیلی بالایی هستند ، از مسئولین کشور و سایرین ، خادم شدن در مسجد یک افتخار است و این افتخار نصیب هر کسی نمی شود ، حال می شود با کمک در کار ساخت یک مسجد گناهان همانند برگ ریزان پاییز بریزد و از میان برود.
اما در ابتدا عرض کردم که به یک سوال دیگرتان پاسخ خواهم داد و این سوال است که ما استغفار کردیم چگونه بدانیم که خدا گناهمان را بخشیده است؟
بنده برای پاسخ اشاره می کنم به آیه از قرآن کریم ؛ خدا در قرآن می فرماید : قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ (۸) ؛ ای پیامبر من به بندگانم بگو (قل) با انجام دادن گناه بر نفس خود اسراف (ظلم) نکنید ، علاوه بر آن (لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَهِ اللَّهِ ) از رحمت خدا نیز نا امید نشوید ، خداوند گناهان شما را می بخشد (إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ) همانا خدا رحیم و بخشنده است.
۱- وعده الهی
خب این را عرض کردم ، پس اولین موردی که می شود انسان اطمینان داشته باشد بر اینکه خدا گناهانش را می بخشد وعده خداوند تبارک و تعالی است ، چرا چون خدا خلف وعده نمی کند لاَ تُخْلِفُ الْمِیعَادَ ؛ خدا وعده ای که بر انسانها داده عمل می کند.
۲- نمونه های مشابه در تاریخ
دومین موردی که من می توانم با آن به شما اطمینان بدهم که خدا گناهان را می بخشد نمونه های موجود در تاریخ است که به یک نمونه از آن در اول مباحثم عرض کردم(۹).
انشاءالله خداوند متعال گناهان ما را ببخشد و ما را با پیامبر (ص) محشور بفرماید یک صلواتی بلند بفرستید (صلوات حضار).
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
منابع :
۱- گزیده ای از شعر استاد حسین غفاری اردبیلی
۲- نهج البلاغه ، حکمت ۴۱۷٫
۳- سوره مبارکه شوری ، آیه ۲۵٫
۴- سوره مبارکه آل عمران ، آیه ۱۳۵٫
۵- سوره مبارکه هود ، آیه۱۱۴٫
۶- سوره مکبارکه تغابن ، آیه ۱۷٫
۷- سوره مبارکه نساء ، آیه ۳۱٫
۸- سوره مبارکه زمر ، آیه ۵۳٫
۹- در پایان قسمت مدیحه ثرایی در مدح امیرالمومنین (ع) درج نشده است.
ثبت دیدگاه