هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که حق‌الناسی بر ذمه ندارد، معلمی که در کلاس درس حاضر می‌شود، نانوایی که در نانوایی مشغول فعالیت است، اهل منبر و موعظه مردم و به‌طورکلی همه صنوف نمی‌توانند مدعی باشند که حق‌الناسی بر گردن ندارند؛ در جوامع کنونی که همه دم از حقوق بشر می‌زنند چگونه به این اصل اساسی غافل هستند، نکته حائز اهمیت در کربلا این بود که با کشته شدن در رکاب حسین علیه‌السلام نمی‌توانید حق‌الناس را از نامه عمل خویش پاک‌کنید.
موسی بن عمیر از پدرش نقل می‌کند که امام حسین علیه‌السلام فرمود: میان همه یارانم اعلام کن که هر کس بدهی دارد با من کشته نشود؛ زیرا من از رسول خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم شنیدم که فرمود: هر کس از دنیا برود و دینی بر گردن داشته باشد در قیامت از حسنات وی برداشته می‌شود. (۱)
عجیب است که انسان در حیاتی‌ترین لحظات زندگی خویش ویارانش به فکر ادای حقوق دیگران باشد، اگر دوست داریم حسینی زندگی کنیم چگونه است که به فکر حقوق سایرین نیستیم و از آن غافلیم.
پی‌نوشت:
۱) احقاق الحق، جلد ۱۹، صفحه ۴۲۹.